کلاه ایمنی

بررسی خصوصیات کلاه ایمنی و انواع آن

همان گونه که میدانیم، کلاه ایمنی یکی از تجهیزات محافظتی شخصی است که برای محافظت از سر کارگران در برابر سقوط یا پرواز اشیا، ضربه، سوختگی و خطرات الکتریکی طراحی شده است. به عنوان یک قاعده کلی، در صنایع ساختمانی و معدنی، تمامی کارگران باید به کلاه های ایمنی مجهز باشند. علاوه بر این از کلاه برای محافظت از سر در برابر خطرات در هنگام انجام انواع ورزش ها مانند دوچرخه سواری، اسکیت، اسکوتر و… استفاده میشود.

وظیفه اصلی این کلاه‌ها، مقاومت در برابر سوراخ شدن، آب و آتش است و همچنین انرژی ضربه را نیز جذب میکنند. این تجهیزات قابل تنظیم هستند و باید کاملاً بر روی سر کارگر قرار بگیرند تا بتوانند به بهترین شکل ممکن از سر محافظت کنند. کلاه ها از جنس های مختلف مانند پلاستیک و فلزات سبک (به عنوان مثال آلومینیوم) ساخته میشوند و در این مقاله به بحث و بررسی انواع کلاه میپردازیم.

چگونه کلاه ایمنی انتخاب کنیم؟

چندین نکته وجود دارد که در هنگام  انتخاب کلاه بایست به طور کامل به آنها توجه شود که در ادامه به شرح آن پردازیم:

• در ابتدا لازم است وظیفه ای که توسط کارگر انجام میشود و همچنین محدودیت ها و خطرات فعالیتی که باید انجام شود، مورد بررسی قرار بگیرد. در واقع، میزان حفاظت مورد انتظار از کلاه با توجه به فعالیت شخص متفاوت است. به عنوان مثال، کارگرانی که در کارگاه های ساختمانی مشغول به کار هستند برای جلوگیری از برخورد اشیا با سرشان از کلاه ساختمانی استفاده میکنند. بنابراین، نوع کلاهی که باید انتخاب کنید، بسیار با شغل شما مرتبط است ( به عنوان مثال داشتن یا نداشتن بند چانه، افزودن محافظ شنوایی یا کلاهک خنک کننده هنگام کار در آفتاب و غیره از جمله مواردی است که نیاز به آن به فعالیت شخص بستگی دارد).
• نکته دیگر اینکه دور سر کارگر و راحتی استفاده از کلاه نیز باید در نظر گرفته شود. همچنین مدت زمان استفاده از کلاه توسط اپراتور نیز بسیار مهم است. اگر مدت زمان استفاده از کلاه کوتاه باشد؛ کلاه سخت گزینه خوبی است زیرا پوشیدن و برداشتن آن آسان است؛ اما برای دوره های طولانی تر، سبک بودن کلاه‌های ایمنی باید در نظر گرفته شود. عموما کلاه با کارایی بالا گزینه بهتری میباشد.
• نکته حائز اهمیت دیگر، توجه به استانداردها و مقررات قابل اجرا در کشور میباشد چرا که استانداردهای هر کشور مناسب برای آن اقلیم و منطقه میباشد و ممکن است با سایر کشورها تفاوت داشته باشد.

انواع مختلف کلاه‌های ایمنی

کلاه  انواع مختلفی دارند که هر کدام برای کاربردهای خاصی طراحی شده اند. لطفا توجه داشته باشید که همه کلاه  از سطح محافظت یکسانی برخوردار نیستند، بنابراین قبل از انتخاب کلاه از کارایی آن برای حرفه مدنظر خود اطمینان حاصل کنید. در ادامه به بررسی انواع کلاه موجود در بازار و کاربردها و خصوصیات آنها میپردازیم.

• کلاه ضربه گیر: این کلاه مقاوم در برابر ضربات سبک است که میتواند صدمات سطحی ایجاد کند و برای سقوط اجسام مناسب نیست. این کلاه ها را میتوان به چراغ LED مجهز نمود. این نمونه از کلاه ها مخصوص کار در یک محیط صنعتی بدون خطرات اساسی (لوله کشی، تعمیر و نگهداری و…) و همچنین بخش کشاورزی و صنایع غذایی است.
• کلاه ایمنی برای استفاده عمومی: این کلاه به منظور محافظت در برابر سقوط اشیا و سوراخ شدن توسط اشیا تیز قابل استفاده است. این نمونه از کلاه ها مجهز به یک پوشش (برای منحرف کردن اشیا) و یک درپوش (برای جذب شوک) میباشد که همچنین دارای یک نوار چانه و گردن قابل تنظیم برای محافظت بهتر است و میتوان آن را به سایر تجهیزات حفاظتی مانند: گوشی های ایمنی برای شنیدن، مواد خورنده، دمای بالا و غیره مجهز کرد.
• کلاه ایمنی با کارایی بالا: ویژگی بارز این کلاه؛ مقاومت بیشتر در برابر سقوط اجسام و سوراخ شدن توسط اشیا تیز میباشد که دارای پوشش کلاه لبه دار؛ تسمه چانه و گردن بند مخصوص کار با میزان خطر بالا میباشد.
• کلاه ایمنی برق: این کلاه دارای ویژگی های مقاومت بالا در برابر جریان های الکتریکی (تا 440 ولت)؛ پوشش کلاه لبه دار، تسمه چانه، گردن بند مخصوص کار با خطر برق گرفتگی و… میباشد.
• کلاه ایمنی جنگل: ویژگی های بارز این کلاه نیز، مقاومت در برابر ریزش چوب، دارای پارچه برای محافظت از چشم، دارای میله های ضد سر و صدا برای محافظت از شنوایی میباشد.
• کلاه ایمنی آتش نشانی: به طور کلی، یک کلاه مناسب برای آتش نشانی دارای خصوصیاتی مانند کیفیت و مقاومت بالا در برابر ضربه میباشد. علاوه بر این؛ روکش جلوی کلاه ها این اطمینان  را حاصل میکند که گرما و جرقه های آتش نمیتواند به چشم آتش نشان آسیب برساند. به طور کلی، این مدل از کلاه های ایمنی میبایست دارای خصوصیات زیر باشند:
• از نوع فایبرگلاس یا ترموپلاستیک سخت مانند HDPE ساخته شده باشند
• مقاومت بالا در برابر حرارت
• طراحی کاملاً متعادل و بند زنجیری قابل تنظیم
• اندازه های متنوع کلاه های ایمنی با توجه به کوچک بودن یا بزرگ بودن سر
• محافظت بالا از صورت
• اتصال آسان به ماژول روشنایی برای کار در محیط های تاریک
• نگهداری آسان برای صرفه جویی قابل توجه در طولانی مدت

جنس کلاه های ایمنی

یک کلاه از سه بخش تشکیل شده است:

• پوشش (قسمت بیرونی) که از سر در برابر ضربه محافظت میکند
• مهار (قسمت داخلی) که جذب ضربه را فراهم میکند
• نوار چانه، یک بند قابل تنظیم در زیر چانه است که کلاه را روی سر نگه میدارد. این بند برای مشاغلی که حرکات مکرر انجام دهند بسیار مناسب و کاربردی است.

برخی از کلاه های ایمنی مانند کلاه ساختمانی نیز میتوانند به درپوش داخلی (ساخته شده از پلاستیک یا منسوجات) مجهز شوند تا راحتی بیشتری را برای کاربر فراهم کنند.

کلاه های ایمنی از مواد مختلفی ساخته شده اند. کلاه های ساخته شده با این سه ماده‌ی به خصوص، با دوام و مقاوم هستند:

• پلی اتیلن: 50٪ کلاه های ایمنی موجود در بازار از جنس پلی اتیلن میباشد
• آلومینیوم
• فایبرگلاس: خصوصیت بارز کلاه های ایمنی ساخته شده از جنس فایبرگلاس سبک بودن آن است

استانداردهای اروپایی کلاه ایمنی چیست؟

کلاه بسته به کشور یا منطقه جغرافیایی مورد استفاده، تحت استانداردها و مقررات مختلفی قرار دارد. در اروپا کلاه باید دارای گواهینامه CE و دارای چهار استاندارد در حال اجرا باشد که چارچوبی را برای چهار سطح حفاظت فراهم میکنند.

• استاندارد EN397: این استاندارد در مورد کلاه های معمولی استفاده میشود. باید شامل مقاومت در برابر ضربه، سوراخ شدن و قابل اشتعال بودن باشد. لوازم جانبی کلاه های ایمنی (مهار ، نوار چینی) نیز مشمول این استاندارد هستند.
• استاندارد EN14052: این استاندارد در مورد کلاه های ایمنی با کارایی بالا کاربرد دارد. این استانداردها مختص کلاه های با کاربردهای صنعتی است که مقاومت بیشتری در برابر ضربه را شامل میشود که از آن جمله میتوان به برخورد با اشیا تیز و همچنین مقاومت در برابر دمای بالا اشاره کرد. این استاندارد شامل بند چانه نیز میباشد.
• استاندارد EN812: این استاندارد در مورد کلاه های ضربه گیر اعمال میشود که مقاومت در برابر ضربه و سوراخ نشدن را تضمین میکند. تسمه چانه مشمول این استاندارد است. همچنین الزامات اختیاری پیش بینی شده‌ای نیز در این استاندارد وجود دارد (مقاومت در برابر دمای بسیار پایین، شعله، آزمایش های الکتریکی و غیره)
• استاندارد EN50365: این استاندارد در مورد کلاه های ایمنی عایق الکتریکی برای کارهای با ولتاژ پایین اعمال میشود که محافظت از جریان کوتاه مدت (440 ولت AC) را فراهم میکند. همچنین میتواند از ولتاژ 1000 ولت AC و 1500 ولت DC محافظت کند.

طبقات حفاظت در آمریکای شمالی کدامند؟

در ایالات متحده، استفاده از کلاه توسط استاندارد ANSI/ISEA Z89 اداره میشود. طبق این استانداردها، ما به انواع کلاه های ایمنی (برای نشان دادن سطح محافظت در برابر ضربه) و کلاسهای حفاظتی (که نشان دهنده میزان عملکرد الکتریکی است) اشاره میکنیم.

انواع کلاه های ایمنی: نوع I و نوع II

• نوع I: شامل کلاه های ایمنی مقاوم در برابر ضربه به بالای سر است.
• نوع II: شامل کلاه های ایمنی مقاوم در برابر ضربه جانبی به قسمت بالا یا کنار سر است.

دسته بندی کلاه ایمنی

مطابق با استانداردهای فوق الذکر آمریكا و كانادا، كلاه ایمنی به 3 طبقه حفاظت تقسیم میشود: كلاس C، كلاس G و كلاس E.

• کلاس C: شامل کلاه های ایمنی است که هیچ گونه حفاظت الکتریکی ندارند. با این حال، این کلاه، قابلیت تنفس و تهویه بالایی دارد
• کلاس G (عمومی): شامل کلاه های ایمنی متداول است که در برابر ولتاژ تا 2200 ولت مقاومت میکنند
• کلاس E (الکتریکی): شامل کلاه های ایمنی محافظ در برابر ولتاژ بالا است که محافظت دی الکتریک تا 20000 ولت را ارائه میدهد

خرید کلاه ایمنی مناسب

از آنجا که سر عضو حیاتی و مهم بدن بوده و آسیب به آن میتواند صدمات جبران ناپذیری را به شخص وارد کند، بنابراین محافظت از آن در تمامی مشاغل و حرفه ها مهم و حیاتی میباشد. در صورتی که قصد خرید یک کلاه با کیفیت و متناسب با نیازتان را داشته باشید میتوانید با کارشناسان فروش ایمن آراز تماس برقرا کنید تا ضمن دریافت مشاوره بهترین کلاه ایمنی را تهیه نمایید.